از گذشته تا کنون راهکارهای بسیاری برای درمان سوختگی مورد استفاده قرارمیگرفت که بعضی از آنها واقعا کارامد بود. به عنوان مثال استفاده از عسل و تخم مرغ و ماست برروی محل سوختگی یا از برگ درختانی مانند چنار و زیتون که به کاهش التهابات و سوزش ناشی ازسوختگی کمک قابل توجه ای می‌کرد.
امروزه به دلیل دسترسی راحت تر و سهولت در استفاده هنگام وقوع حادثه، پزشکان و داروساز ها محصولات متنوعی با فرمولاسیون های مختلف تولید کرده اند که هرکدام بسته به ساختارش کارایی متفاوتی دارد.
اما سوختگی به چند دسته تقسیم میشود و پماد ها برای کدام دسته مناسبترند؟
سوختگی درجه اول
در این نوع سوختگی، خارجی ترین لایه پوست(اپیدرم)دچار آسیب شده و موجب قرمزی و تورم پوست میشود. اگر این سوختگی در ران ها و باسن یا دیگر مفاصل بزرگ بدن باشد حتما باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد و از درمان های خانگی پرهیز نمود. اما به طور کلی پزشک هم بعد از معاینه در 90درصد مواقع پماد را تجویز میکند.
سوختگی درجه دوم
در این نوع سوختگی لایه دوم پوست هم به نام درم آسیب میبیند که از سوختگی درجه اول شدیدتر بوده و از حساسیت بسیاربالایی برخودار است. در این حالت شاهد تاول های بزرگ، درد های شدید، التهاب بالا و لکه های پوستی هستیم که حتما باید پس از مراجعه به پزشک داروهای درمانی و آنتی بیوتیک های خاص مصرف شود. بر خلاف باور عمومی به هیچ عنوان برای تسکین درد بیمار از یخ استفاده نکنید زیرا موجب سرد شدن بدن فرد وبیشتر آسیب دیدن زخم های آن میشود. دراین نوع سوختگی نیز ممکن است برای تسریع درمان و بهبود درد در روزهای نقاهت، از پمادهای سوختگی استفاده شود پس شناسایی و انتخاب یک ضدالتهاب برای سوختگی از ضرورت های هر خانه ای است.
سوختگی درجه سوم
در این نوع سوختگی هر لایه های بالایی و زیرین پوست به طور کلی از بین میروند و حتی ممکن است اندام های زیرپوست مانند استخوان ها حتی چربی وماهیچه افراد دچار صدمات جدی شود. در این حالت فرد به دلیل از دست دادن عصب ها هیچ دردی را احساس نمیکند اما باید برای جلوگیری از عفونت حتما به پزشک مراجعه کند. آثار بجامانده از این نوع سوختگی معمولا بیمار را دچار آسیب های جدی روحی میکند و برای درمان آن حتما باید اقداماتی پس از معالجه انجام داد که کرم های اسکار می‌تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد(مانند کرم برطرف کننده جای زخم سیلکر و…)
روش های ترمیم جای سوختگی
عوامل مختلفی برای تعیین روش درمان بیمار توسط پزشک مورد برسی قرار میگیرد که بسته به تشخیص پزشک معالج، باهم متفاوتند.به عنوان مثال عواملی مانند سن بیمار_ نوع سوختگی_ترجیحات بیمار_تحمل بیمارنسبت به روش های درمانی مختلف و… پس از معاینه بیمار یکی از روش های درمانی زیر به فرد توصیه میشود.
ترمیم جای سوختگی با لایه بردارهای شیمیایی
این لایه بردار ها محلول های شیمیایی هستن که پس از مالیده شدن روی سطح پوست، موجب پوسته پوسته شدن و در نتیجه از بین رفتن پوست قدیمی وبه وجود آمدن لایه ی جدیدی در سطح پوست است که به علت حساسیت بالا نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به قبل دارد.این روش برای سوختگی های سطحی مورد استفاده قرارمیگیرد و اسکارهای بجامانده از سوختگی های درجه سه را کاملا درمان نمیکند.
ترمیم جای سوختگی با درم آبریژن
این روش یک نوع لایه برداری پوستی محسوب میشود که در آن با استفاده از یک برس سیمی یا یک چرخ الماس لایه سطحی پوست برداشته شده و صاف میشود. پس از برداشته شدن این لایه پوست جدیدی جایگزین پوست سوخته میشود که تمامی اسکارها و زخم های آن از بین رفته است.
ترمیم جای سوختگی با لیزر
لیزر یکی از اصلی ترین و رایج ترین روش های درمان پوست های آسیب دیده است که پرکاربرد ترین لیزرهایی که برای ترمیم جای سوختگی از آن استفاده میشود به شرح زیر می‌باشد.
لیزر دی اکسید کربن
این لیزر به طور کلی برای درمان چروک اسکارهای ناشی از سوختگی، زیگیل ها و عارضه های دیگر روی پوست کاربرد دارد.
لیزر اربیوم
از این لیزر هم عمداتا برای درمان چروک ها و آثار زخم های سطحی استفاده میشود و برای اسکارهای عمقی چندان مناسب نیست این لیزر عوارض جانبی کمتری از لیزر دی اکسیدکربن دارد.
تمامی روش های درمانی که گفته شد برای لیزر سطح 1و2 بوده و درصورتی که عمق سوختگی بیشتر باشد، ممکن است نیاز به استفاده از جراحی های خاص داشت.
پماد سوختگی برای چیست؟
سریع ترین و دردسترس ترین راهکار برای جلوگیری از بروز اثار سوختگی و بهبود محل آسیب دیده، استفاده از ژل ها و پمادهای سوختگیست. این پماد ها علاوه برجلوگیری از ایجاد تاول و درد زیاد، از ظهور زخم های عفونی نیز جلوگیری کرده و از شدیدترشدن آثارآن جلوگیری میکنند. همچنین میتوان با استفاده از یک محصول مناسب، آثار سوختگی را تا حد زیادی ازبین برد.
نحوه استفاده از پماد و ژل های سوختگی
ابتدا با استفاده از سرم شستشو و یا آب جوشیده ی ولرم سطح سوختگی را به آرامی بشویید. سپس با استفاده از گاز استریل سطح پوست را خشک کرده و مقداری از پماد را روی آن بمالید. پوششی مانند پلاستیک فریزر روی سطح آغشته به پماد قرار دهید تا از جذب پماد به پارچه ای که سوختگی را با آن باندپیچی کرده ایم جلوگیری شود. مدت درمان باتوجه به درجه سوختگی بین 3 تا 30 روز متغییر است و برای درمان آن در درجه اول باید صبور بود.
در روزهای آتی برای تعویض پانسمان، به علت افزایش رطوبت زخم، ترشحات زرد یا سفید رنگ و چسبناکی روی سطح پوست دیده میشود که بهتر است آن محل را چند ثانیه زیر آب ولرم قرار داده و بدون استفاده از دست، ترشحات را جداکنید. اگر بیمار امکان جابجایی ندارد میتوان با کمک گازاستریل و آب ولرم موضع را تمیز کرد.
پانسمان های بسته را هر 24 ساعت یکبار و پانسمان های باز را حداکثر روزی سه بار تعویض کنید.
محققان و دانشمندان بر این باورند که به طور کلی استفاده از مواد ضدالتهاب و کمی مرطوب کننده، تاثیر بسزایی در درمان سوختگی ها دارد که در اکثر محصولات مراقبتی و درمانی بعد از سوختگی به کاررفته اند و باتوجه به نوع سوختگی توسط پزشک تجویز میشوند. ازجمله محصولاتی که برای درمان و پیشگیری از بروز تاول و آثار سوختگی میتوان از آن استفاده کرد، ژل و اسپری پوست آسیب دیده ی سیلکر است.
از این دومحصول به طور کلی برای هر زمانی که نیاز به ضدالتهاب و ترمیم کننده داشته باشید مانند بعد از لیزر، میکرودرم، میکرونیدلینگ، میکرودرم ابریژن و لایه برداری ها، میتوان استفاده کرد.
سلیکون به کار رفته در این کالا با افزایش ساخت کلاژن در پوست، به زخیم تر شدن پوست نازک و آسیب دیده و مرطوب کنندگی عمیق آن کمک میکند. وجود ترکیبات آلانتوئین نیز دارای خاصیت ضدالتهابی، کاهش قرمزی و خارش پوست و ترمیم زخم است که برای پوست سوخته و حساس حیاتی است. همچنین این محصول با داشتن آلوئه ورا و منتول(ماده موثره گیاه نعناع) موجب کاهش التهاب، مرطوبکنندگی و خنک کنندگی آن میشود.
مزیت استفاده از این دو فراورده طبیعی سیلکر این است که تاثیر استفاده از آن بلافاصله پس از ایجاد سوختگی قابل مشاهده است و به هیچ عنوان به پوست اجازه ی تاول زدن و یا زخم هایی که در بعضی مواقع آثار آن تا ماه ها قابل رویت است نمیدهد.
اسپری سوختگی
اسپری پوست آسیب دیده سیلکر برای مواقعی که پوست انقدر ملتهب و سوخته است که دست زدن به آن ممکن است برای فرد آزاردهنده باشد یا برای مواقعی که پماد سوختگی دردسترس نیست و نمیتوان به آسانی آن را آغشته به پماد کرد کاربرد دارد. همچنین به علت فرم اسپری بودن آن خاصیت مرطوبکنندگی و خنک کنندگی خود را سریعتر به پوست منتقل میکند.
از کاربردهای دیگر این اسپری استفاده از آن بعد از کاشت مو و کاشت ابروست که برای کاهش درد و خارش و التهاب کف سر بسیار مفید است.
هنگامی که کودکان درحال دندان درآوردن هستند اسیدیته ادرارارشان تغییر کرده و پاهای آنها ممکن است دچار سوختگی هایی شود که خانواده را نگران میکند و برای کودک بسیار آزاردهنده است با استفاده از این دومحصول میتوان به سرعت از سوزش و التهاب پا جلوگیری کرد.
ضد سوختگی را همیشه در خانه داشته باشید
به طور کلی با توجه به اینکه نمی توان سوختگی را از قبل پیش بینی کرد توصیه می کنیم هر خانواده ای یک پماد یا اسپری ضد سوختگی سیلکر در خانه یا محل کار خود داشته باشد تا در هنگام بروز بحران سوختگی با سریعترین و علمی ترین وضعیت ممکن به آن رسیدگی کرده و ضرر را به حداقل ممکن برسانند.
پیشگیری بهتر از درمان است و این کار هزینه ای هم ندارد . هزینه زمانی به اوج می رسد که در چنین مواقعی برخی به دنبال خمیر دندان یا ماست می گردند که روی سوختگی بمالند و این البته آغاز اشتباهات درمانی است برای سوختگی ها که البته امیدواریم هرگز به آن نیاز پیدا نکنید.
